این وضعیت زمانی رخ می‌دهد که چشمان شما به اندازه کافی اشک تولید نمی‌کنند، یا کیفیت اشک به گونه‌ای نیست که بتواند سطح چشم را به خوبی مرطوب نگه دارد. لایه اشکی، که وظیفه محافظت و تغذیه سطح چشم را بر عهده دارد، در این حالت دچار اختلال می‌شود.
علائم دیگری مانند خارش مداوم، قرمزی چشم‌ها، تاری دیدی که با پلک زدن برطرف می‌شود، یا حتی احساس اینکه چیزی مثل شن در چشمتان است، همگی می‌توانند نشانه‌ای از این عارضه باشند. شاید برایتان جالب باشد که بدانید حتی آبریزش بیش از حد چشم نیز گاهی می‌تواند پاسخی به خشکی باشد؛ چرا که چشم تلاش می‌کند با تولید بیشتر اشک، کمبود رطوبت را جبران کند، اما این اشک‌ها معمولاً کیفیت لازم را ندارند.
بهترین خوراکی‌ها و مکمل‌ها: برای خشکی چشم چه بخوریم؟
اساساً، چند گروه اصلی از مواد مغذی وجود دارند که برای سلامت چشم و به ویژه برای افرادی که با خشکی چشم دست و پنجه نرم می‌کنند، مفید هستند.
اسیدهای چرب امگا-۳
به دلیل خواص ضد التهابی خود شناخته شده‌اند و می‌توانند به بهبود کیفیت لایه چربی اشک کمک کنند؛ این لایه از تبخیر سریع اشک جلوگیری می‌کند.
آنتی‌اکسیدان‌ها
ویتامین‌های A ، C وE ، سلول‌های چشم را از آسیب‌های ناشی از رادیکال‌های آزاد، که مولکول‌های ناپایداری هستند و می‌توانند به سلول‌ها آسیب برسانند، محافظت می‌کنند.
کاروتنوئیدها، رنگدانه‌های گیاهی
ترکیباتی مانند لوتئین، زآگزانتین و آستاگزانتین به عنوان فیلترهای طبیعی نور آبی مضر عمل کرده و از بخش‌های حساس چشم مانند ماکولا (قسمت مرکزی شبکیه مسئول دید دقیق) محافظت می‌کنند.
مواد معدنی
مواد معدنی مانند روی نیز ضروری هستند، چرا که به عنوان مثال، روی به ویتامین A کمک می‌کند تا وظایف خود را به درستی در چشم انجام دهد.
روغن آستاگزانتین
این ترکیب یکی از قوی‌ترین آنتی‌اکسیدان‌های طبیعی شناخته شده است. آستاگزانتین یک رنگدانه قرمز رنگ از خانواده کاروتنوئیدها است که به طور طبیعی در برخی جلبک‌ها، ماهی سالمون، قزل‌آلای قرمز، میگو، خرچنگ و مخمر خاصی به نام «فافیا رودوزیما» یافت می‌شود. قدرت آنتی‌اکسیدانی آستاگزانتین به مراتب بیشتر از بسیاری دیگر از آنتی‌اکسیدان‌های رایج مانند ویتامین E یا بتاکاروتن است.
روغن آستاگزانتین و تاثیر آن بر خشکی چشم
یکی از دلایل اصلی خشکی چشم و التهاب ناشی از آن، استرس اکسیداتیو است. استرس اکسیداتیو زمانی رخ می‌دهد که تعادل بین رادیکال‌های آزاد و آنتی‌اکسیدان‌ها در بدن به هم می‌خورد. روغن آستاگزانتین با قدرت آنتی‌اکسیدانی بالای خود، به مقابله با این رادیکال‌های آزاد در سلول‌های چشم کمک کرده و از آسیب آن‌ها می‌کاهد.
مطالعات نشان داده‌اند که آستاگزانتین می‌تواند به بهبود جریان خون در مویرگ‌های ظریف چشم و درمان خشکی چشم در منزل کمک کند. و در پاسخ برای خشکی چشم چه بخوریم میتوان گفت جریان خون بهتر به معنای رسیدن اکسیژن و مواد مغذی بیشتر به سلول‌های چشم و در نتیجه عملکرد بهتر آن‌ها است.
خواص ضد التهابی آستاگزانتین می‌تواند به کاهش التهابی که اغلب با خشکی چشم همراه است، یاری رساند.
روغن لوتئین برای خشکی چشم
لوتئین کاروتنوئید دیگری است که به «ویتامین چشم» شهرت دارد. این ترکیب به طور طبیعی در شبکیه چشم انسان، به خصوص در ناحیه ماکولا، متمرکز شده است و نقش حیاتی در محافظت از این بخش حساس چشم در برابر نور آبی مضر خورشید و نورهای مصنوعی ایفا می‌کنند.
در واقع، مانند یک عینک آفتابی داخلی برای چشم عمل می‌کنند. سبزیجات مانند اسفناج و کلم پیچ، ذرت، زرده تخم مرغ و فلفل دلمه‌ای زرد و نارنجی از منابع خوب لوتئین هستند. همچنین میتوانید از روغن لوتئین نیز استفاده کنید.
راهنمای جامع تغذیه و اقدامات کمکی برای خشکی چشم
یکی از ساده‌ترین و در عین حال مهم‌ترین کارها برای کمک به درمان خشکی چشم در منزل، نوشیدن آب کافی است و به نظر بهترین موردی است که میتوان در جواب برای خشکی چشم چه بخوریم، پیشنهاد داد. بدن ما برای تولید اشک، مانند سایر مایعات بدن، به آب نیاز دارد. اگر بدن کم‌آب باشد، میزان تولید اشک نیز کاهش می‌یابد و خشکی چشم تشدید می‌شود. بنابراین، اطمینان از اینکه در طول روز به میزان کافی آب می‌نوشید، یک گام اساسی است.
- ماهی‌های چرب
- مغزها و دانه‌ها
- میوه‌ها و سبزیجات
- حبوبات
در مقابل، برخی مواد غذایی هستند که بهتر است مصرف آن‌ها را محدود کنید.
- غذاهای فرآوری شده
- فست فودها
- شیرینی‌جات
- نوشیدنی‌های حاوی قند زیاد
- چربی‌های ترانس (که در برخی روغن‌های جامد گیاهی و مارگارین‌ها یافت می‌شوند)
اگر در محیط خشک کار یا زندگی می‌کنید، استفاده از یک دستگاه بخور سرد می‌تواند رطوبت هوا را افزایش داده و از تبخیر سریع اشک جلوگیری کند. همچنین، سعی کنید از قرار گرفتن مستقیم در معرض باد کولر، پنکه یا بخاری خودداری کنید.
هنگام کار با رایانه یا سایر صفحات نمایش، به یاد داشته باشید که به طور منظم به چشمان خود استراحت دهید. قاعده «۲۰-۲۰-۲۰» یک راهنمای خوب است: هر ۲۰ دقیقه، به مدت ۲۰ ثانیه به چیزی در فاصله ۲۰ فوتی (حدود ۶ متری) نگاه کنید. این کار به عضلات چشم استراحت داده و به پلک زدن بیشتر کمک می‌کند.
پلک زدن آگاهانه و کامل نیز مهم است. بسیاری از ما هنگام تمرکز روی صفحه نمایش، کمتر پلک می‌زنیم. سعی کنید به طور ارادی و کامل پلک بزنید تا سطح چشم به خوبی مرطوب شود.
چرا توجه به خشکی چشم اهمیت دارد؟
شاید فکر کنید خشکی چشم یک مشکل گذرا و کم‌اهمیت است که تنها کمی ناراحتی ایجاد می‌کند. اما واقعیت این است که این عارضه می‌تواند تأثیر قابل توجهی بر کیفیت زندگی روزمره ما بگذارد.
اگر به خشکی چشم بی‌توجهی کنیم و این مشکل به صورت مزمن ادامه پیدا کند، می‌تواند منجر به عوارض جدی‌تری شود. سطح چشم که به طور مداوم خشک و بدون محافظت کافی باشد، بیشتر در معرض آسیب‌های میکروسکوپی و حتی عفونت‌های چشمی قرار می‌گیرد. این موضوع به خصوص برای افرادی که از لنزهای تماسی استفاده می‌کنند یا جراحی‌های چشمی داشته‌اند، اهمیت بیشتری پیدا می‌کند.
سبک زندگی مدرن، با خود عواملی را به همراه آورده که به شیوع بیشتر این مشکل دامن زده‌اند. ساعت‌های طولانی کار با گوشی‌های هوشمند، تبلت‌ها و رایانه‌ها باعث کاهش تعداد پلک زدن و تبخیر بیشتر اشک می‌شود.
- آلودگی هوا
- زندگی در محیط‌های با رطوبت کم (به دلیل استفاده از وسایل گرمایشی و سرمایشی)
- افزایش سن
همگی از جمله عواملی هستند که می‌توانند باعث بروز یا تشدید خشکی چشم شوند. بنابراین، شناخت راه‌های مقابله با این مشکل، از جمله توجه به تغذیه مناسب، برای حفظ سلامت چشم و بهبود کیفیت زندگی ضروری به نظر می‌رسد.
کلام آخر ما با شما
تغذیه مناسب تنها یکی از جنبه‌های مراقبت از سلامت چشم و بهبود خشکی آن است. امیدواریم اطلاعات ارائه شده در این متن برای شما مفید بوده باشد. تشویق می‌کنیم که با ایجاد تغییرات مثبت و آگاهانه در رژیم غذایی خود، گامی در جهت بهبود سلامت چشمانتان بردارید. فراموش نکنید که مشورت با چشم پزشک یا متخصص تغذیه، به‌خصوص در صورت داشتن علائم مداوم خشکی چشم یا قبل از شروع مصرف هرگونه مکمل جدید، همواره بهترین راهکار برای اطمینان از انتخاب مسیر درست درمانی و مراقبتی است.
